کتاب رویارویی فرهنگ اسلامی و فرهنگ جهانی سازی نوشتهی رضا قلی زاده شمس و اکبر آزادی به بررسی موقعیت فعلی فرهنگ موجود در کشور پرداخته و ضمن مطالعه نقاط ضعف فرهنگ اسلامی در مقابله با تهدیدهای فرهنگی جهانی شدن، با تکیه بر قابلیتهای موجود اسلام در حوزه مبانی نظری، راهکار لازم برای غلبه بر این تهدیدها را ارائه میکند.
در پیشرفت روز افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای اسلامی در «جهانی شدن» که از جمله مسائل مهم به شمار میرود، به چالش جدی کشیده شدهاند. جهانی شدن مجموعهای از دگرگونیهاست که میدانهای گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را شامل شده و فرض میشود، در نهایت به ایجاد یک نظام واحد جهانی منجر شود. فهم و دریافت پدیده «جهانی شدن» برای کشورهایی که بر حفظ ارزشهای فرهنگی خود تاکید دارند، برای شناخت تهدیدها و بحرانهایی که این پدیده به دنبال خواهد داشت، بسیار اهمیت دارد.
جمهوری اسلامی ایران نیز مانند هر حکومت دیگری، نمیتواند بدون توجه به مناطق جهانی (بینالمللی) به حیات خود ادامه دهد. مشخص است که درک این تغییرات یک ضرورت محسوب میشود و موضعگیری در مورد آنها سرنوشت آینده کشورها و دولتها را تعیین میکند. دولتها یا در مقابل این فرآیند مقاومت میکنند یا در تلاش هستند تا خود را با الزامات آن منطبق کنند. بدین جهت، «جهانی شدن» و پیامدهای آن مسالهای است که باید شناخته شود. هر چه درک این فرآیند کاملتر باشد، به شکل صحیح و درستتری میتوان با انتخاب استراتژیهای درست، بقاء خود را تضمین نمود. کتاب رویارویی فرهنگ اسلامی و فرهنگ جهانی سازی به دنبال آن نیست که به همه جنبهها و پیامدهای جهانی شدن بپردازد. به عبارت دیگر، از آن جا که جهانی شدن در عرصههای اقتصادی، فرهنگی، و سیاسی محیط نوین و پویایی را موجب میشود، بررسی آن و تحلیل پیامدهایش در یک تحقیق میسر نیست.
کتاب رویارویی فرهنگ اسلامی و فرهنگ جهانی سازی به دنبال تعریف فرهنگ اسلامی و یا معرفی مؤلفههای فرهنگ اسلامی نبوده بلکه سعی دارد به دور از هر گونه کلیگویی، از میان مقولات بسیاری که در اسلام وجود دارد، رویکرد و یا تخصیصی از اسلام را معرفی کند که در آن اهمیت، تقدم و تأخر موضوعات مشخص گردیده و گامهای رسیدن به هدف تبیین شده باشد. امید است این کتاب بهانهای برای ورود محققین کشور در حوزه مبانی نظری جهت ایجاد یک حرکت فکری باشد.
در بخشی از کتاب رویارویی فرهنگ اسلامی و فرهنگ جهانی سازی میخوانیم:
تعاریف بسیار گوناگون و متنوعی از جهانی شدن تاکنون ارایه شده است. جهانی شدن مفهوم جدیدی است که از چندی بدینسو وارد گفتمان سیاسی گردیده و از جهات مختلف توسط صاحب نظران به بحث و بررسی گرفته شده است. ولی در مورد معنا و مصادیق آن هنوز توافق نظر به میان نیامده است. برای ایجاد یک فهم کلی از این مفهوم و ایجاد چارچوب نظری به موضوع مورد نظر از طرف دیگر، بررسی نسبتاً مختصری از تعاریف، معلومات کلی و نظریههای موجود درباره «جهانی شدن» انجام گردیده است.
جهانی شدن از ترجمه کلمه لاتین Globalization گرفته شده که ریشه و مبنای آن بر میگردد به لغت”Globe” و این واژه چند صد سال قبل از امروز، زمانی که در زبان انگلیسی رایج و مشخص شد که زمین کروی شکل است به میان آمد (شولت، 1382: 45).
